ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Τι είναι ο Ελευθεροτεκτονισμός; 
Ο Ελευθεροτεκτονισμός είναι ένας παγκόσμιος προοδευτικός, φιλοσοφικός και φιλανθρωπικός θεσμός. Εργάζεται για την ηθική βελτίωση των μελών του που επιτυγχάνεται μέσω της αυτογνωσίας δια της συμμετοχής τους αφενός σε μια προοδευτική μυητική διαδικασία και αφετέρου διά των συμβόλων και των αλληγοριών.

Γιατί είσαστε μυστική οργάνωση; 
Δεν είμαστε μυστική οργάνωση, αλλά συμμετέχουμε στις συνεδριάσεις των στοών, που είναι ιδιωτικές και ανοικτές μόνο στα μέλη της όπως ακριβώς και πολλές άλλες κοινωνικές ομάδες. Οι κανόνες και οι στόχοι του Ελευθεροτεκτονισμού είναι διαθέσιμοι στο κοινό. Οι χώροι συνάντησης είναι γνωστοί και τα μέλη, δηλαδή οι Ελευθεροτέκτονες, μπορούν -εφόσον το επιθυμούν- να μιλούν ανοιχτά για τον Ελευθεροτεκτονισμό.

Ποια είναι τα μυστικά του Ελευθεροτεκτονισμού; 
Τα μυστικά του Ελευθεροτεκτονισμού είναι μόνο οι παραδοσιακοί τρόποι αναγνώρισης των μελών του οι οποίοι δεν χρησιμοποιούνται αδιακρίτως, αλλά απλώς ως δοκιμή/επιβεβαίωση της ιδιότητας μέλους, π.χ. κατά την επίσκεψη ενός Ελευθεροτέκτονα σε στοά όπου δεν είναι γνωστός.

Τι συμβαίνει σε μια συνεδρίαση μιας Στοάς; 
Η συνεδρίαση χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος, και όπως συμβαίνει σε οποιοδήποτε οργανωμένο σύνολο, υπάρχει ένα ορισμένο έργο διοικητικής εργασίας δηλαδή επικύρωση των πρακτικών της προηγούμενης συνεδρίασης, προτάσεις και ψηφοφορία για νέα μέλη, συζήτηση και ψηφοφορία για τα οικονομικά θέματα της Στοάς, αρχαιρεσίες για την ανάδειξη των συμβουλίων που διοικούν τις Στοές, ανάγνωση της αλληλογραφίας κ.ά. Στο δεύτερο μέρος και ανάλογα με το πρόγραμμα υπάρχουν οι τελετές για την μύηση των νέων Ελευθεροτεκτόνων ή της προοδευτικής τους ανέλιξης και ομιλίες/διαλέξεις σχετικές με τα θέματα που απασχολούν τους Ελευθεροτέκτονες.

Έχουν θέση οι τελετουργίες σε μια σύγχρονη κοινωνία; 
Όχι. Ο Ελευθεροτεκτονισμός χρησιμοποιεί την έννοια της τελετής για να περιγράψει μια συλλογική εμπειρία που βιώνουν τα μέλη του από κοινού. Η συμμετοχή στη δραματουργική παρουσίαση των μύθων, των αλληγοριών και των συμβόλων εντυπώνεται καλύτερα και πιο σταθερά στο μυαλό κάθε υποψηφίου από το να μεταφερθούν απλά προς αυτόν με μια απλή ανάγνωση

Γιατί οι Ελευθεροτέκτονες παίρνουν όρκους; 
Δεν υπάρχουν όρκοι στον Ελευθεροτεκτονισμό. Οι Ελευθεροτέκτονες υπόσχονται. Η υπόσχεση που δίνουν είναι σχετική με τη συμπεριφορά τους στις Στοές, στην αδελφότητα του Ελευθεροτεκτονισμού και στην κοινωνία. Κάθε μέλος υπόσχεται επίσης να κρατήσει εμπιστευτικές τις παραδοσιακές μεθόδους αναγνώρισης της ιδιότητάς του. Επίσης δίνουν υπόσχεση να προσφέρουν την στήριξή τους σε κάθε Ελευθεροτέκτονα που βρίσκεται σε ανάγκη, αλλά μόνο εάν αυτή η υποστήριξη δεν συγκρούεται με τα καθήκοντά τους στο Θεό, τον νόμο, την οικογένειά τους ή με τις ευθύνες τους ως πολίτη.

Είναι αλήθεια ότι ο Ελευθεροτέκτων υποχρεούται να προτιμά μόνο ένα άλλον Ελευθεροτέκτονα ως υπάλληλο ή συνεργάτη ή να προωθεί μόνο Ελευθεροτέκτονες για προαγωγές και γενικά να προτιμά μόνο αυτούς σε βάρος όλων των υπολοίπων;
Απολύτως όχι. Αυτό θα αποτελούσε μια κακόβουλη χρήση της ιδιότητας του μέλους και θα επέφερε διοικητικές κυρώσεις. Κατά την εισαγωγή του στον Ελευθεροτεκτονισμό κάθε υποψήφιος δηλώνει κατηγορηματικά ότι δεν αναμένει κανένα υλικό κέρδος από την ιδιότητά του αυτή. Δεν γίνεται ευνοϊκότερη κρίση στον Τέκτονα αλλά αντίθετα γίνεται πολύ αυστηρότερη από αυτήν που θα γίνει σε μη Τέκτονα που δεν είχε την ευκαιρία να διδαχθεί τρόπους βελτίωσης ήθους και συμπεριφοράς. Πάντοτε υπενθυμίζεται ότι η προσπάθεια να προσκομίσουν υλικά οφέλη αποτελεί κακή χρήση της ιδιότητας μέλους που ο Ελευθεροτεκτονισμός δεν είναι δυνατόν να ανεχθεί. Το βιβλίο των συνταγμάτων, που κάθε υποψήφιος υποχρεούται να γνωρίζει, περιέχει τους ακριβείς κανόνες που διέπουν την κατάχρηση της ιδιότητας μέλους που μπορεί να οδηγήσει σε διοικητικές κυρώσεις που ποικίλλουν από την προσωρινή αναστολή της ιδιότητας του έως την αποβολή του από την Αδελφότητα.

Είναι αλήθεια ότι οι Ελευθεροτέκτονες φροντίζουν μόνο ο ένας τον άλλο; 
Δεν είναι αλήθεια. Η φιλανθρωπία απετέλεσε το σημαντικότερο έργο του Ελευθεροτεκτονισμού από την ίδρυσή του αφού αυτοπροσδιορίζεται, από τις ενέργειές του, και σαν φιλανθρωπικός οργανισμός. Οι φιλανθρωπίες του Ελευθεροτεκτονισμού και των Ελευθεροτεκτόνων αποτελούν μία σημαντικότατη προσφορά προς τη κοινωνία. Οι φιλάνθρωπες πράξεις δεν είναι υποχρεωτικά πάντα οικονομική βοήθεια σε άτομα που βρίσκονται σε ανάγκη, αλλά και πράξεις που εμπνέονται από αγάπη προς τον άνθρωπο.

Γιατί αποκαλείτε τον Θεό Μεγάλο Αρχιτέκτονα; 
Ο Ελευθεροτεκτονισμός αγκαλιάζει όλα τα άτομα που πιστεύουν στο Θεό. Η πίστη σε έναν Θεό είναι απαραίτητη για να γίνει κανείς Ελευθεροτέκτονας. Ο Ελευθεροτεκτονισμός περιλαμβάνει στις τάξεις του Χριστιανούς, Μουσουλμάνους, Ινδούς, Εβραίους κλπ. και γενικά ανθρώπους που πιστεύουν σε κάθε θρησκεία. Η χρήση της προσωνυμίας «Μεγάλος Αρχιτέκτονας» από τον Ελευθεροτεκτονισμό αποτελεί ύψιστη απόδοση σεβασμού προς τον Θεό που πιστεύει κάθε μέλος του, αποφεύγοντας να προκαλεί θρησκευτικές διαφορές. Σκεφθείτε τι θα μπορούσε να προκληθεί αν σε μία Στοά που αποτελείται από Χριστιανούς, Μουσουλμάνους και Ινδούς αποκαλείτο ο θεός είτε Χριστός είτε Αλλάχ είτε Βούδας. Κατά συνέπεια, άτομα των διαφορετικών θρησκειών δηλώνουν συλλογικά την πίστη τους στον Θεό αποκαλώντας Τον Μεγάλο Αρχιτέκτονα. Η προσωνυμία αυτή συναντάται για πρώτη φορά στο βιβλίο «Τίμαιος» του Πλάτωνα. Επίσης θα πρέπει να τονιστεί κατηγορηματικά ότι δεν επιτρέπονται οι θρησκευτικές συζητήσεις στις στοές.

Είναι ο Ελευθεροτεκτονισμός πολιτική ομάδα πίεσης; 
Κατηγορηματικά όχι. Κάθε Ελευθεροτέκτονας, ως ελεύθερος άνθρωπος, έχει τις πολιτικές πεποιθήσεις του και ασκεί τα πολιτικά του καθήκοντα κατά την απόλυτη κρίση του. Ο Ελευθεροτεκτονισμός όμως ως σώμα δεν θα εκφράσει ποτέ κρίση για πολιτικά θέματα αλλά και δεν προτείνει ποτέ καμία πολιτική θέση ή άποψη. Άλλωστε κάθε πολιτική συζήτηση στις τεκτονικές συνεδριάσεις δεν ήταν και δεν είναι επιτρεπτή.

Γιατί δεν έχετε γυναίκες μέλη; 
Παραδοσιακά ο Ελευθεροτεκτονισμός δέχεται ως μέλη του μόνο άνδρες. Οι λιθοδόμοι, από τους οποίους προέρχεται ο σύγχρονος Ελευθεροτεκτονισμός ήταν μόνο άνδρες. Όταν ο Ελευθεροτεκτονισμός οργανώθηκε με την σημερινή του μορφή στην αρχή του 18ου αιώνα, η θέση των γυναικών στην κοινωνία ήταν διαφορετική από ότι σήμερα. Από σεβασμό και μόνο στην παράδοση, μόνο άνδρες μπορούν να γίνουν μέλη στην Μεγάλη Στοά της Ελλάδος. Υπάρχουν βέβαια οργανώσεις που λειτουργούν με τεκτονικές πρακτικές που δέχονται ως μέλη τους και γυναίκες.

Πόσοι Ελευθεροτέκτονες υπάρχουν στην Ελλάδα και στην υφήλιο; 
Η Μεγάλη Στοά της Ελλάδος έχει περίπου 5.000 ενεργά μέλη και περίπου 3.000 ανενεργά. Παγκοσμίως οι Ελευθεροτέκτονες υπολογίζονται περίπου σε 8 εκατομμύρια.

Πώς και από πού ξεκίνησε ο Ελευθεροτεκτονισμός; 
Δεν είναι γνωστό. Η παλαιότερη σε στοά καταγραμμένη μύηση ελευθεροτέκτονα είναι αυτή του Elias Ashmole το 1646 στην Αγγλία. Η σημερινή μορφή και οργάνωση του Ελευθεροτεκτονισμού άρχισε με την ίδρυση της Μεγάλης Στοάς της Αγγλίας στις 24 Ιουνίου 1717, που είναι και η πρώτη Μεγάλη Στοά που ιδρύθηκε στον κόσμο. Η Ιρλανδία ακολούθησε το 1725 και η Σκωτία το 1736. Όλες οι υπόλοιπες κανονικές Μεγάλες Στοές που ιδρύθηκαν στον κόσμο μετά, έχουν ιδρυτικές ρίζες από αυτές τις Στοές.

Όσον αφορά στην προέλευση του Ελευθεροτεκτονισμού υπάρχουν δύο κύριες θεωρίες.

Σύμφωνα με την πρώτη, οι λιθοδόμοι που έχτιζαν τον μεσαίωνα τους μεγάλους καθεδρικούς ναούς και τα κάστρα είχαν τα παραπήγματά τους κοντά στους τόπους εργασίας τους και τα αποκαλούσαν στοές (lodge) στα οποία έκαναν τις συναθροίσεις τους. Είχαν απλές τελετές μύησης και, δεδομένου ότι τότε δεν υπήρχε κανενός είδους πιστοποιητικό συντεχνιών, κάρτες μελών ή κάρτες ιδιότητας μέλους συνδικάτων, υιοθέτησαν μυστικά σημάδια και λέξεις για να καταδείξουν ότι ήταν εκπαιδευμένοι κτίστες, όταν κινούντο από περιοχή σε περιοχή και από έργο σε έργο. Στα 1600μ.χ, αυτές οι Στοές, λόγω της αίγλης που απέκτησαν, άρχισαν να δέχονται και μη λιθοδόμους/τέκτονες ως ελεύθερους τέκτονες. Βαθμιαία αυτοί οι ελεύθεροι τέκτονες ανέλαβαν τη διοίκηση των Στοών και τις μετέτρεψαν από Στοές λιθοδόμων σε «ελεύθερες και αποδεκτές» ή «θεωρητικές» Στοές.

Η δεύτερη θεωρία υποστηρίζει ότι προς το τέλος του 15ου και στις αρχές του 16ου αιώνα, υπήρξε μια κίνηση που ενδιαφέρθηκε για την προώθηση της θρησκευτικής και πολιτικής ανοχής και ανεξαρτησίας σε μια εποχή φεουδαρχισμού και μεγάλης καταπίεσης όταν οι διαφορές της άποψης σε θέματα θρησκείας και πολιτικής είχαν οδηγήσει σε αιματηρούς πολέμους. Με την διαμόρφωση του Ελευθεροτεκτονισμού, προσπαθούσαν να βελτιώσουν τον ανθρώπινο χαρακτήρα, τα ανθρώπινα ήθη και να χτίσουν έναν καλύτερο κόσμο. Δεδομένου ότι στα μέσα διδασκαλίας της εποχής εκείνης περιλαμβάνονταν οι αλληγορίες και ο συμβολισμός, πήραν την ιδέα της Στοάς ως κεντρική αλληγορία στην οποία βασίστηκε η διαμόρφωση του συστήματός τους. Κύρια πηγή αλληγοριών απετέλεσε η Βίβλος, το περιεχόμενο της οποίας ήταν γνωστό ακόμα και σε αυτούς που δεν γνώριζαν γραφή και ανάγνωση. Το μόνο κτήριο που περιγράφεται λεπτομερώς στη Βίβλο είναι ο ναός του βασιλιά Σολομώντα, που η ανέγερσή του έγινε η βασική τεκτονική αλληγορία. Οι παλαιές τεκτονικές συντεχνίες παρείχαν την βασική διοικητική δομή μιας Στοάς και τα εργαλεία του κτίστη παρείχαν έναν πλούτο συμβόλων με τα οποία ο Ελευθεροτεκτονισμός προσπάθησε να επεξηγήσει τις ηθικές του διδασκαλίες.

Πόσοι βαθμοί υπάρχουν στον Ελευθεροτεκτονισμό; 
Ο Ελευθεροτεκτονισμός αποτελείται από τρεις βαθμούς. Τον βαθμό του Μαθητή, τον βαθμό του Εταίρου και τον βαθμό του Διδασκάλου. Υπάρχουν όμως πολλοί «πρόσθετοι» ελευθεροτεκτονικοί βαθμοί οι οποίοι ανήκουν σε άλλες ανεξάρτητες Ελευθεροτεκτονικές τάξεις και που δεν έχουν καμία διοικητική σχέση μεταξύ τους. Μερικοί από αυτούς τους πρόσθετους βαθμούς εμφανίζονται αριθμητικά ανώτεροι από τον βαθμό του Διδασκάλου αλλά αυτό δεν έχει επιπτώσεις στο γεγονός ότι είναι διαφορετικοί βαθμοί άλλων Τεκτονικών οργανώσεων. Ο Ελευθεροτέκτων έχει την απόλυτη ελευθερία να ακολουθήσει τους άλλους «πρόσθετους» αλλά όχι οπωσδήποτε «ανώτερους» βαθμούς. Τα δύο κυριότερα συστήματα πρόσθετων βαθμών είναι η τάξις της Βασιλικής Αψίδας (Royal Arc) και ο Σκωτικός Τύπος.