ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

Του Ε.Σ.Κ.

 

 

Tο έτος 1922 ο αιγυπτιακός τεκτονισμός υπέστη σοβαρότατο σχίσμα, αποτέλεσμα του οποίου υπήρξε η ταυτόχρονη λειτουργία δύο Εθνικών Μεγάλων Στοών. Μετά από μια ολόκληρη δεκαετία, πολλές συνεννοήσεις και αρκετή προεργασία, το 1932 αφυπνίστηκε η Μεγάλη Ανατολή της Αιγύπτου εν Ανατολή Αλεξανδρείας, με σκοπό την συνένωση των δύο τεκτονικών δυνάμεων.

 

Σε εκτέλεση αποφάσεως ληφθείσης την 19η Νοεμβρίου 1932 υπό της Συνελεύσεως της Μεγάλης Ανατολής, εξεδόθη διάταγμα με το οποίο 57 Στοές σχημάτιζαν την νέα αιγυπτιακή τεκτονική δύναμη. Ως διακριτική επωνυμία αυτής καθορίζονταν ο τίτλος«Εθνική Μεγάλη Στοά της Αιγύπτου» εν Ανατολή Καΐρου και Μεγάλος Διδάσκαλος ανακηρύσσονταν για το χρονικό διάστημα 1932-1935 ο γερουσιαστής και πρώην Πρεσβευτής της Αιγύπτου στην Αθήνα Mohamed Fahmy πασάς

 

 Μεταξύ των 57 εκείνων Στοών υπήρξε και η Στοά Corfu (Κέρκυρα) υπ’ αρ. 302, μία από τις 33 περίπου ελληνόφωνες Στοές, που ιδρύθηκαν στην Ανατολή της Αλεξάνδρειας

 

Η έλλειψη επαρκών ιστορικών τεκμηριώσεων για την ταυτότητα και δράση της Στοάς αυτής υπήρξε έως και σήμερα ο ανασταλτικός παράγοντας για την παρουσίαση ενός σχετικού κειμένου. Στις μηδαμινές αναφορές για την Corfu, της ελλιπούς τεκτονικής βιβλιογραφίας, έρχονται πλέον   να προστεθούν τα ιστορικά στοιχεία του οικογενειακού αρχείου του Κερκυραίου τέκτονα και επιτίμου μέλους της αλεξανδρινής Στοάς Γεωργίου Τριμέρη

 

Στα ανωτέρω συγκαταλέγονται αρκετά προγράμματα εργασιών και εγκαταστάσεων νέων Αρχών της περιόδου 1931-1937, διάφορες προσκλήσεις, μία σπάνια έκδοση τυπικού του πρώτου Συμβολικού Βαθμού και του Εσωτερικού Κανονισμού της Στοάς, στην ιταλική και τυπωμένα το 1931 στο τυπογραφείο του Δαβίδ Μιζάν μέλους της Στοάς, καθώς και η προσωπική αλληλογραφία του αδελφού Τριμέρη με τους εκάστοτε Σεβασμίους της.

 

Η ιδιαιτερότητα όμως της Corfu ήταν τα ίδια τα μέλη της. Όπως ανέφερε σε λόγο του το 1931 ο Σεβ. Βίκτωρ Ρ. Γκεζουά, η Στοά ως επί το πλείστον αποτελούνταν από εβραίους Κερκυραίους ελληνικής ιθαγένειας και παρότι, εργαζόταν υπό την αιγίδα της Γαληνοτάτης Εθνικής Μεγάλης Στοάς της Αιγύπτου ουσιαστικά αποτελούσε αναπόσπαστο μέρος του αλεξανδρινού ελληνικού τεκτονισμού

 

 Τα μέλη της Στοάς ανήκαν στην πρώτη και δεύτερη γενιά των Κερκυραίων εκείνων, εβραίων στο θρήσκευμα, που αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν μετά τα δραματικά γεγονότα του 1891, γνωστά με το όνομα «Γκεζερά ντελ νοβάντα ουν» (συκοφαντία του’91) Η Κέρκυρα κατά την εποχή των αντισημιτικών εκείνων γεγονότων είχε εβραϊκό πληθυσμό περί τα 5.000 άτομα εκ των οποίων σχεδόν τα μισά μετοίκησαν στο εξωτερικό, κυρίως στην Ιταλία (Τεργέστη) και στην Αίγυπτο (Κάϊρο & Αλεξάνδρεια).

 

Η έξοδος αυτή αποτέλεσε ένα σοβαρό πλήγμα, τόσο για την Κέρκυρα, όσο και για την ισραηλιτική κοινότητά της, καθώς όσοι εγκατέλειψαν το νησί ήταν τα δυναμικότερα στοιχεία, οι πιο ευκατάστατοι κυρίως εμπορικοί παράγοντες. Αυτοί όμως ήσαν που με την εγκατάστασή τους στην Αλεξάνδρεια ενίσχυσαν την τοπική κοινωνία σε όλες τις εκφάνσεις της. Άρχισαν να συμμετέχουν στα δημόσια πράγματα, ιδρύοντας εκπαιδευτικά, ιατρικά και φιλανθρωπικά ιδρύματα για τις κοινότητες. Πέτυχαν στη βιομηχανία, Εβραϊκή συνοικία στην Κέρκυρα στα τέλη του 19ου αιώνα στον τραπεζικό τομέα και στο εμπόριο, καταλαμβάνοντας παράλληλα σημαντικές θέσεις στην κοινωνική ζωή, ιδρύοντας περί το 1907 την Ισραηλιτική Κερκυραϊκή Αδελφότητα, σωματείο φιλανθρωπικό- αλληλοβοηθητικό με υπερεικοσαετή προσφορά, και αρκετά χρόνια αργότερα την τεκτονική Στοά Corfu.

 

Η Corfu, όπως αναφέρεται στο πρώτο άρθρο του Εσωτερικού Κανονισμού της, ιδρύθηκε την 4η Δεκεμβρίου 1930. Το δεύτερο άρθρο αναφέρει ρητώς ότι η επίσημη γλώσσα τέλεσης των εργασιών είναι η ιταλική και ότι είναι αδύνατο να μυηθεί ή να υιοθετηθεί αδελφός άλλης Στοάς χωρίς να μιλά, να διαβάζει και να γράφει την συγκεκριμένη γλώσσα. Ο τύπος των εργασιών που ακολουθούσε η Στοά ήταν ο Σκωτικός και οι συνεδρίες της λάμβαναν χώρα την 2η & 4η Πέμπτη έκαστου μήνα, 8 μ.μ., στο τεκτονικό μέγαρο «Μέγας Αλέξανδρος» στην Λεωφόρο Saad Zaghloul αρ. 29 & Nabi Daniel αρ. 1. Η κυκλικού σχήματος σφραγίδα της είχε ως έμβλημα το σύμβολο της νήσου Κέρκυρας, την πλέουσα απήδαλο ναυν, με το σύμπλεγμα του γνώμονα και του διαβήτη στην κορυφή του καταρτιού της, κάτω από τα κύματα την επιγραφή: EΒΒ. EGIZIANA, περιμετρικά και το λογότυπο: R. L. CORFU’ No. 302 ALESSANDRIA-EGITTO.

 

Από το παλαιότερο σωζόμενο πρόγραμμα εργασιών της Στοάς, της 18ης Οκτωβρίου 1931, προκύπτει σε σχέση με τα μεταγενέστερα, ότι την χρονική εκείνη στιγμή κανένας αδ. δεν κατείχε τον τίτλο του πρώην Σεβ. και συμπερασματικά πλέον μπορούμε να υποθέσουμε ότι ο ενεργεία Σεβ. Βίκτωρ Ρ. Γκεζουά ήταν ο πρώτος αδ. που εκλέχθηκε στην θέση αυτή. Ως ισόβιος επίτιμος Σεβ. αναφέρεται ο αδ. Κωνσταντίνος Ι. Λαγουδάκης 33ο, Σεβ. κατά την περίοδο 1930- 1937 της Στ. Μέγας Αλέξανδρος υπ’ αρ. 35 Αν. Αλεξανδρείας υπό την αιγίδα της Γαληνοτάτης Μεγάλης Ανατολής της Ελλάδος. Επίσης από μεταγενέστερα εγγράφα της Γαληνοτάτης Εθνικής Μεγάλης Στοάς της Αιγύπτου και της Corfu προκύπτει ότι την 14η Δεκεμβρίου 1934 τα μέλη της Στ. εξέλεξε επίτιμο Σεβ. της τον αδ. Γεώργιο Τριμέρη 33ο πρώην Σεβ. του Β΄ Κλάδου της Στοάς Φοίνιξ υπ’ αρ. 94 Αν. Κερκύρας υπό την αιγίδα της Γαληνοτάτης Μεγάλης Ανατολής της Ελλάδος. Τέλος από διάφορα άλλα έγγραφα επιβεβαιώνεται ότι τα ιδρυτικά μέλη της Στ. Βίκτωρ Γκεζουά και Σάμι Σ. Βαρούχ διετέλεσαν Σεβ. της από το 1930 έως το 1933 και από το 1934 έως το 1937 αντιστοίχως.

 

 Η Στ. όπως αναφέρει ο “Πυθαγόρας” της εποχής, ανέπτυξε σημαντική τεκτονική δράση. Μέλη της συμμετείχαν μεταξύ άλλων στο Διεθνές Τεκτονικό Συμπόσιο, που έλαβε χώρα την 20η Δεκεμβρίου 1930 στην Αλεξάνδρεια, στο Παναιγύπτιο Ελληνικό Τεκτονικό Συνέδριο, που πραγματοποιήθηκε την 18η & 19η Απριλίου 1931 στο Κάϊρο με σκοπό να καταστεί δυνατή η συνένωση των δύο αιγυπτιακών τεκτονικών δυνάμεων και η αναγνώριση από τον διεθνή τεκτονισμό, καθώς και στο Λευκό Τεκτονικό Συμπόσιο των ελληνικών & ελληνόφωνων Στοών της Αλεξανδρείας της 20ης Ιουνίου 1931 που είχε απώτερο σκοπό να τεθούν οι βάσεις συνεργασίας μεταξύ των της πόλεως ελλήνων τεκτόνων.

 

Πρέπει να επισημανθεί ότι οι αδελφοί της Στοάς, με πρωτεργάτη τον πρώτο Σεβ. της Βίκτορα Γκεζουά, συνέδραμαν τα μέγιστα στην από κοινού με τους αδ. της Στοάς Μέγας Αλέξανδρος ίδρυση αστυκλινικής για τις άπορες ελληνικές οικογένειες και στην ίδρυση του λαϊκού συσσιτίου Αλεξανδρείας, τα εγκαίνια του οποίου πραγματοποιήθηκαν την 16η Απριλίου 1931. Η προσπάθεια αυτή είχε ως αποτέλεσμα την φροντίδα των Ελλήνων ομογενών απόρων της πόλης και την καθημερινή διάθεση σ’ αυτούς 200 μερίδων φαγητού.

 

Για την ακριβή χρονολογία της αναστολής της λειτουργίας της κερκυραϊκής Στοάς της Αλεξάνδρειας, έως και σήμερα δεν έχουμε καμία ένδειξη εκτός από την πληροφορία που μας δίνει το αιγυπτιακό τεκτονικό περιοδικό Παρθενών, ότι το έτος 1951 αργούσε. Έτσι λοιπόν μπορούμε μόνον να βεβαιώσουμε ότι η Στοά σίγουρα έως και το έτος 1937 και καταφεύγοντας σε υποθέσεις να εικάσουμε ότι σταμάτησε να λειτουργεί λίγο πριν ή λίγο μετά το 1940. Ο λόγος της διάλυσής της πιθανόν να σχετίζεται με την ραγδαία μείωση του εβραϊκού πληθυσμού της χώρας. Η αραβική εξέγερση στο Eretz Israel (1936-1939), που αποτέλεσε την απαρχή της χειροτέρευσης της θέσεως των εβραίων στην Αίγυπτο, η επέκταση του Β΄ Παγκόσμιου Πόλεμου στη Μέση Ανατολή, καθώς και τα μεταναστευτικά κύματα των εβραίων προς το νέο κράτος του Ισραήλ συνετέλεσαν στην αποδυνάμωση της εβραϊκής κοινότητας της Αλεξάνδρειας και κατ’ επέκταση της Στοάς.

 

Η σύντομη αυτή παρουσίαση της ιστορίας της Στ. Corfu υπ’ αριθμό 302 υπό την αιγίδα της Γαληνοτάτης Εθνικής Μεγάλης Στοάς της Αιγύπτου και ιδιαίτερα των μελών της, καταδεικνύει για μια ακόμη φορά το πολυσυλλεκτικό στοιχείο που ενυπάρχει στην φιλοσοφία του Τεκτονισμού, η ισχύς του οποίου πιστοποιείται διαχρονικά από την αρμονική σύμμειξη ισχυρών πολιτισμικών αναφορών, όπως δηλαδή της Ορθοδοξίας, του Καθολικισμού, της Μουσουλμανικής και Εβραϊκής πίστεως.